نویسنده : در سلسله بحث‌های آسیب های اجتماعی در حوزه بازار، مبحثی رو شروع کرده ایم که به حمدالله بخش‌هایی از این بحث رو در خطبه‌های گذشته بهش پرداخته ایم.
مسئله احتکار:
احتکار یعنی ذخیره کردن کالای مورد نیاز جامعه به منظور اینکه بعد ها قیمت آن بالا برود و فرد احتکار کننده سودی رو ببرد و در مقابل جامعه در شرایط سخت و شرایط بحران اقتصادی متضرر شود و زیان مردم نادیده گرفته شود
در این خطبه اشاره می‌کنم نوعی به حکمت تحریم احتکار، چرا؟ شارع مقدس، ذات اقدس الهی و سنت نبوی و ائمه اطهار علیه السلام این رو تحریم کردند.
یکی از مضرات احتکار ایجاد تورم در جامعه اسلامی است. جامعه اسلامی گرفتار تورم و گرانی میشود بازار اسلامی بخواهد کالا رو احتکار بکند.
کالا وقتی ذخیره میشود، حبس میشود از اختیار مردم خارج میشود نتیجه‌اش چیست؟ بالا رفتن تورم.
تورم رو بالا برود، گرانی ایجاد می کند. این اولین ضرر احتکار به جامعه است. ما مثل مسافران توی کشتی هستیم همه مان ضرر می‌کنیم.
دومین مسئله احتکار ایجاد اختلال در زنجیره نظام جامعه است . فلسفه جامعه در اسلام این است که ما همه در کنار یکدیگر بتوانیم نیاز های همدیگر را پوشش دهیم و هم افزایی کنیم. بقال نیاز بنا، بنا نیاز بزاز، بزاز نیاز گروه دیگه همه باید نیازهای همدیگرو رفع کنیم و این نظام اجتماعی را سرپا نگه داریم اگر قرار باشد که جامعه اسلامی به خودش لطمه بزند خودزنی بکند نتیجه‌اش این میشود که در نظام اخلال ایجاد شود .
خداوند تبارک و تعالی برای تربیت انسان روح ایثار رو در جامعه اسلامی تقویت میکند. محتکر با احتکار خودش روح ایثار را در جامعه می‌خواهد بکشد.
ایثار یعنی فداکاری ایثار یعنی اینکه انسان گاهی دیگران را بر خودش مقدم بدارد. برادر دینی خودش را بر خودش مقدم بدارد. انسان به چه مرحله‌ای برسد که با احتکار کالا بخواهد به برادر دینی خودش به هم نوع خودش لطمه و ضرر بزند. اسلام میگوید ایثار، فداکاری و گذشت در برابر مردم بعد ما بیایم فقط خودمان را ببینیم، سود و منافع برای خودمان و منافع برای مردم را لحاظ نکنیم. این باعث میشه که انسان از مسیر تربیت دینی و تربیت اسلامی خارج بشود.
احتکار در حوزه فردی: اسلام با قوانین خودش می‌خواهد ما را تربیت کند. تربتیت اسلامی پرورش بدهد. میگوید چرا احتکار نکنید؟ چون احتکار به روح شما لطمه و آسیب می‌زند.مسیر زندگی و انسانی و معنوبی شما را آسیب می‌زند این ضرر کوچکی نیست. در اسلام ما یک تقابل می‌بینیم. بین منفعت گرایی و معنویت گرایی. در جامعه بشری امروز این نظام و این دعوا وجود دارد که نظام‌های کاپیتالیستی غرب نظام‌های لیبرالیستی غرب مبناشون بر سوده. غیر از سود چیزی نمی‌بینن. در قاموس وجود او و زندگی اقتصادی و اجتماعی او فقط سود می‌بینن برای خودش این سودگراست منفعت گراست. اینم از گذشته تاریخ وقتی ما در مباحث حوزه فلسفه مطالعه می‌کنیم مخصوصاً فیلسوفان یونان قبل از میلاد مسیح، این تفکرات وجود داشت منتها در دوران بعد از رنسانس غرب این تفکرات تشدید و قوی شد. سودگرایی لذت گرایی این‌ها مکتب بود. برای خودش در جامعه غرب، مکتب لذت گرایان، مکتب سودگرایان، همه فلسفه مکتبشون رو اگر می‌خواستی در یه جمله پیدا کنبد هر کاری که مطابق با لذت بود از نگاه آنان اخلاقی بود. هر کاری که مطابق با لذت نبود غیر اخلاقی بود. بعدها سودگرایان آمدن همین حرف را زدند و جای لذت گرایان رو پر کردن. بعضیا اومدن گفتن سود شخصی، بعضی ها آمدن گفتن سود جمعی. مثل امثال دورکن و بنتام در اندیشه‌های فیلسوفان غرب هر کدام یک مسیری را رفتند. یکی در بحث گفتن آقا این سود را تعریف کنید منفعت رو به منفعت جمعی که البته منفعت جمعی منظورشون این بود که منفعت شخصی سرریز بشود.
اسلام برای اینکه روح معنویت در جامعه آسیب نبیند، معنویت گرایی رو به عنوان یک ترمز در مقابل تفکرات سودگرایان قرار داده است. آدم محتکر منطقش سودگراست. .
ما یک مسئله‌ای را امروز در بازار داریم به نام انبارداری.
تفاوت انبارداری با احتکاراین است که انبارداری به دنبال تنظیم بازار و خیلی وقت‌ها هم اینطوری است که بازار را تنظیم میکند. میوه را مثلاً توی فصل تابستان میوه خیلی زیاده و حتی تلف میشود و از بین میرود در فصول بد آرام آرام به بازار تزریق می‌کنه، در واقع عملاً نتیجه انبارداری تنظیم بازاره، اشکالی ندارد. اما با احتکار اشتباه نگیرید. احتکار در یک شرایطی که جامعه به شدت نیاز داره کالا را ذخیره و حبس میکند. نکته دیگر آن این است که محتکر به دنبال بهم زدن بازاراست اما سیستم انبارداری می‌خواهد بازار را تنظیمش کنه. لذا هرگونه جمع کردن ،انبار کردن غذا و آذوقه به اون چیزهایی که عرض کردیم و کالاهای مورد نیاز جامعه ، ولو اینکه به قصد این باشد که مثلاً امسال در تابستان این کالا را فصل بعدش مثلاً ۷ تومان بفروشد ، انبارش می کند. سودهم میبرد اشکال ندارد. و این سود حرام نیست. به این سود احتکار نمی گویند
